Toon items op tag: atmosferische optica

Naast het prachtige klassieke poollicht kennen we sinds enkele jaren ook enkele bizarre poollichtverschijnselen waarvan nog niet alles is geweten. Eén daarvan is het zogeheten Strong Thermal Emission Velocity Enhancement dat beter gekend is als 'STEVE'. Terwijl klassiek poollicht vaak een ovale vorm aanneemt over een groot deel van de hemel, heeft STEVE een langwerpige, smalle, golvende vorm en is deze minder helder. Deze 'streep' aan de nachtelijke hemel krijgt nu internationale aandacht doordat foto's ervan massaal werden bekeken op Facebook en andere sociale media. 

Wanneer de zon mistbanken beschijnt, duikt weleens een verschijnsel op gelijkend aan de regenboog. Het verschijnsel wordt gekenmerkt door een vage, witachtige boog, die, net als bij de regenboog, recht tegenover de zon aan de hemel te zien is en de mistboog wordt genoemd.

Vlak voordat de zon aan de horizon opkomt, is er aan de oostelijke horizon een lichtband zichtbaar die helderder wordt naarmate de zonsopkomst nadert. Dit is de ochtendschemering. De schemering na zonsondergang noemt men de avondschemering. Astronomen hebben de schemering echter anders gedefiniëerd.

Toen William Parry in 1819 een reis door Canada maakte, merkte hij de Parryboog op. Lang werd getwijfeld of deze bogen, die zichtbaar zijn boven en onder de boven- en benedenraakboog van de kleine kring, wel echt bestonden. Nu, na talrijke foto's, is het bestaan van de Parrybogen bevestigd en genoemd naar de eerste bekende waarnemer van één van de vier boogjes.

Terwijl de kleine kring een straal heeft van 22 booggraden, is de grote kring met een straal van 46 booggraden meer dan twee maal zo groot als de kleine kring. De kleine kring is echter veel helderder en wordt veel vaker gezien dan de grote kring, die slechts enkele dagen van het hele jaar opdaagt. Bovendien is de kans om in onze streken een volledige grote kring rond de zon te zien, zeer klein, met als hoofdreden de zonshoogte en de bewolking die over een groot deel van de hemel dezelfde soort ijskristallen moet vertonen.

Bijzonnen kunnen in zekere zin beschouwd worden als de respectievelijke linker- en rechterraakboog van de kleine kring. Maar naast de bijzonnen is er soms ook een ander verschijnsel te zien dat zich vastketent aan de kleine kring, de boven-en benedenraakboog van de kleine kring.

Dunne, hoge bewolking zoals cirrus en cirrostratus bevat vaak ijskristallen. Sommige van deze kristallen zijn horizontaal georiënteerd, andere zijn verticaal georiënteerd. Het zijn de horizontaal georiënteerde ijskristallen die zogenaamde 'bijzonnen' veroorzaken. In deze ijskristallen dringt zonlicht binnen en wanneer dit zonlicht binnendringt, wordt de zonnestraal van richting verandert.

Heiligenschijn is een verschijnsel dat uitsluitend ontstaat bij een laagstaande zon. Dit verschijnsel vindt meestal 's ochtends plaats wanneer er zich op het gras kleine dauwdruppeltjes bevinden die al het zonlicht bundelen als een lens en zo rondom het hoofd van de schaduw van de waarnemer een soort van verlicht aureool laten verschijnen.

Rondom de zon is in hoge, dunne bewolking die ijskristallen bevatten vaak een halo te zien. Dit is een kring rond de zon die precies een straal van 22 booggraden aan de hemel heeft. De halo wordt ook wel eens de 'Kleine Kring' genoemd, ook al is deze kring niet echt klein te noemen. Hij dankt deze naam aan het feit dat er heel soms ook nog een grotere kring met een straal van 46 booggraden rondom de zon te zien is, maar deze kring is vaak minder helder dan de kleine kring. Meestal is er van een halo maar een klein stukje te zien. Men spreekt dan van een partiële of gedeeltelijke halo.