Wie dacht dat de 24ste zonnecyclus nagenoeg voorbij was en waar de meeste grote groepen weinig betekenisvolle uitbarstingen produceerden, heeft de afgelopen dagen groot ongelijk gekregen. Nu de 24ste zonnecyclus stilaan naar zijn einde loopt en er steeds minder actieve vlekken zijn op de Zon, was er nog weinig hoop op een actieve periode maar dat alles veranderde enkele dagen terug met de komst van zonnevlekkengroep 2673 welke vandaag de zwaarste uitbarsting produceerde uit deze cyclus, namelijk een X9.33 klasse zonnevlam.

Het is reeds geleden van 5 mei 2015 dat we nog een X-klasse zonnevlam plaatsvond en het is zelfs twaalf jaar geleden dat we nog een uitbarsting hadden die sterker was dan de X9.33 uitbarsting van vandaag.


Zonnevlekkengebied 2673 met rechts de magnetische structuur en links het visueel oppervlak - Bron SDO

Het is al enkele dagen onrustig op de zon met een hele resem aan middelzware M-klasse uitbarstingen, afkomstig van een steeds complexer wordend zonnevlekkengebied 2673. Zo was er op 4 september 2017 een M5.5 uitbarsting waarbij een Aardgerichte CME de ruimte in gelanceerd werd en vanavond voor een poollichtkans kan zorgen in de Lage Landen, al zal het weer hierin weer een spelbreker zijn.

Het verschil beeld van de X9.3 uitbarsting

De M5.5 klasse zonnevlam van 4 september 2017 was maar een voorbode van wat komen zou. Het aantal uitbarstingen nam toe, echter zonder CME, en ook de complexiteit van het gebied nam gaandeweg toe. We spreken hier van een 'beta-gamma-delta' magnetische configuratie waarbij centraal in de groep een zeer sterke delta structuur aanwezig is. Een delta zonnevlek is een zonnevlek welke een omgekeerde polariteit heeft, binnen het penumbraal gebied van een vlek. Gezien deze delta vlek met omgekeerde polariteit vast raakte te zitten tussen vlekken met de andere polariteit, zorgde dit op de middag van 6 september 2017 voor een X2 klasse uitbarsting. Bij deze uitbarsting werd geen noemenswaardige CME de ruimte in geslingerd.

Deze X2 klasse uitbarsting was nog maar de voorbode van wat komen zou, enkele uren erna zou een X9.33 klasse zonnevlam losbarsten uit het gebied. Op de coronagraaf beelden van de STEREO A satelliet bleek al snel dat ook hier een snelle wijdverspreide coronale massa uitstoot de Zon verliet met een mogelijks Aardgericht deel.

Volg de verdere ontwikkelingen van de activiteit op de zon op onze populaire dochterwebsite Poollicht.be: https://www.poollicht.be/

Sander

Vancanneyt Sander

Oprichter & beheerder van Spacepage & Poollicht.beSterrenkunde en ruimteweer redacteur.