Lancering van een bemande Sojoez ruimtecapsule.
Foto: NASA/Roscosos

De succesvolle lancering van de eerste bemande Crew Dragon ruimtecapsule van SpaceX heeft niet enkel geschiedenis geschreven in de Verenigde Staten maar heeft ook Rusland voor een groot probleem gesteld. Zo bracht Rusland de afgelopen negen jaar met hun Sojoez ruimtecapsules tegen betaling Amerikaanse astronauten naar en van het internationale ruimtestation. Met de komst van de nieuwe Amerikaanse Crew Dragon ruimtecapsule dreigt Rusland nu een pak inkomsten te verliezen en wordt het nog maar eens duidelijk dat de Russische ruimtevaarttechnologie sterk verouderd is. 

Toen de laatste Amerikaanse Space Shuttle in 2011 terugkeerde van zijn ruimtemissie naar het internationale ruimtestation ISS werd het al gauw duidelijk dat Rusland zeer belangrijk zou worden voor de bemande ruimtevaart en de verdere exploitatie van het internationale ruimtestation. De Verenigde Staten en NASA hadden op dat moment geen eigen middelen meer om astronauten in de ruimte te brengen waardoor men helemaal afhankelijk werd van Rusland en zijn ouwe getrouwe Sojoez ruimtecapsules. Aan boord van elke Sojoez is er plaats voor drie ruimtevaarders en het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos stelde al gauw aan NASA voor om bij elke lancering van een bemande Sojoez ruimtecapsule minstens één zitje te voorzien voor een Amerikaanse astronaut. Doordat NASA op dat moment geen andere keuze had ging men hier op en betaalde de Verenigde Staten de eerste jaren ongeveer 21 miljoen dollar om een Amerikaanse astronaut naar en van het internationale ruimtestation te brengen. Naarmate de jaren verstreken, vroeg Rusland steeds meer geld van NASA om astronauten in de ruimte te brengen waardoor dit opliep tot 80 miljoen dollar voor één reis naar het internationale ruimtestation. Alles samen werden de afgelopen negen jaren 40 geslaagde missies uitgevoerd met bemande Russische Sojoez ruimtecapsules waarbij steeds één of twee Amerikaanse astronauten in de ruimte werden gebracht. Deze manier van werken werd sinds 2011 ook toegepast om Europese, Canadese en Japanse ruimtevaarders naar het internationale ruimtestation te brengen waardoor Rusland een monopolie in handen had op vlak van bemande ruimtevaart. Momenteel staat er dit jaar nog één lancering van een Amerikaanse astronaut (Kate Rubins) met een Russische Sojoez ruimtecapsule op de planning. Voor deze missie betaalde NASA maar liefst 90 miljoen dollar, inclusief training, lancering en landing. Ook in 2021 zou er nog één Amerikaanse astronaut (Mark Vande Hei) naar het internationale ruimtestation gebracht worden met een Russische Sojoez. Wat er daarna met de 'Amerikaanse' zitjes aan boord van de Sojoez ruimtevaartuigen gaat gebeuren is nog niet duidelijk. Rusland heeft al laten weten dat het eventueel wil samenwerken met andere landen die hierin interesse hebben en dat het ook opnieuw mensen tegen betaling, zogeheten 'ruimtetoeristen', in de ruimte wil brengen met een Sojoez. 

Nu de eerste Amerikaanse astronauten in de ruimte gebracht zijn met behulp van een Crew Dragon ruimtecapsule van het Amerikaanse ruimtevaartbedrijf SpaceX lijkt het zo goed als zeker dat de Verenigde Staten in de toekomst geen beroep meer gaan doen op Rusland en zijn ruimtevaarttechnologie om astronauten naar het ISS te brengen. Daarbij komt ook nog eens dat er boord van de nieuwe Crew Dragon ruimtecapsule van SpaceX maximaal zeven ruimtevaarders kunnen plaatsnemen en dat dit nieuwe ruimtevaartuig hypermodern is ten opzichte van de Russische Sojoez ruimtecapsules waarvan het ontwerp dateert uit de jaren '60. De lancering van de eerste bemande Crew Dragon werd wereldwijd door miljoenen mensen rechtsreeks bekeken via het internet waardoor vrijwel de hele wereld zag hoe modern en commercieel bemande ruimtevaart in de Verenigde Staten is geworden terwijl kosmonauten in Kazachstan vandaag de dag nog steeds naar het lanceerplatform gebracht worden met oude roestige busjes op een lanceerbasis waar tal van gebouwen ingestort zijn en de tijd is blijven stilstaan. Ook het Amerikaanse lucht- en ruimtevaartbedrijf Boeing werkt momenteel aan de ontwikkeling een eigen bemande ruimtecapsule (CST-100 Starliner) en ook NASA werkt nog steeds aan de realisatie van de Orion ruimtecapsule. Hierdoor zal NASA in de nabije toekomst beschikken over verschillende bemande ruimtevaartuigen waardoor ambitieuze plannen zoals reizen naar de maan steeds realistischer worden. Velen zien de succesvolle samenwerking tussen de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA en een bedrijven als SpaceX en Boeing als de ruimtevaart van de toekomst terwijl Rusland volgens velen nog steeds vasthoudt aan zijn technologie en werkwijzen die dateren uit de Koude Oorlog. Door de geslaagde lancering van de eerste bemande Crew Dragon zal Rusland zich moeten herbronnen en zijn ruimtevaartprogramma moeten evalueren indien het in de toekomst nog een belangrijke speler wil blijven. SpaceX biedt NASA momenteel een zitje aan boord van de Crew Dragon aan tegen een kostprijs van 55 miljoen dollar. Het spreekt voor zich dat NASA hier meteen op is ingegaan en momenteel vier zitjes heeft gereserveerd per 'Commercial Crew Mission'. De overige plekken die vrij zijn aan boord van de Crew Dragon ruimtecapsule zal voorzien worden voor cargo en bevoorrading.

Ondanks de goede samenwerking tussen de Verenigde Staten en Rusland op vlak van bemande ruimtevaart zijn de afgelopen jaren wel enkele incidenten geweest die er op wezen dat er barstjes zijn ontstaan in de goede verstandhouding tussen beide wereldmachten. Toen een Russische Sojoez ruimtecapsule zich in de zomer van 2018 vastmaakte aan het internationale ruimtestation ontstond er plots een drukverschil als gevolg van een klein lek waarna dit meteen gedicht werd. Terwijl Rusland het lek zag als een vorm van sabotage en een onderzoek uitvoerde, circuleerden er in Russische media berichten dat het Russische ruimtevaartagentschap Roscosmos met de vinger wees naar Amerikaanse astronauten als oorzaak van dit lek. NASA ontkende dit en werkte uiteindelijk mee aan het onderzoek. In datzelfde jaar liep het tijdens de lancering van een bemande Sojoez ruimtecapsule (MS-10) goed mis toen een boosterraket niet tijdig werd losgemaakt van de raket en men meteen moest overgaan tot een noodscenario. De bemande Sojoez ruimtecapsule, met aan boord een Amerikaanse astronaut en één kosmonaut, maakte zich los van de raket en werd met behulp van een speciaal reddingssysteem weggeschoten van de falende raket. Dit systeem zorgde ervoor dat de ruimtevaarders enkele minuten na lift-off terug veilig landde op aarde. Volgens Rusland bewees deze mislukte lancering dat de verouderde Russische ruimtevaarttechnologie nog steeds zeer degelijk en betrouwbaar is. In de Verenigde Staten dacht men hier anders over en werd de druk opgevoerd om een nieuwe, eigen bemand ruimtevaartuig te ontwikkelen en te testen. Na de geslaagde lancering van de eerste bemande Crew Dragon op 30 mei 2020 feliciteerde Rusland de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA maar werd het ruimtevaartbedrijf SpaceX en zijn oprichter Elon Musk door Rusland helemaal genegeerd. Hierdoor werd het duidelijk dat Rusland enorm verveeld zit met een bedrijf als SpaceX die niet alleen de kostprijs van een lancering de laatste jaren drastisch naar omlaag bracht door zijn herbruikbare raketten maar er nu ook voor heeft gezorgd dat de Verenigde Staten opnieuw met eigen middelen astronauten in de ruimte kunnen brengen. 

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken