Het twilight-fenomeen na de lancering van een raket is een mysterieus visueel spektakel dat vaak ontstaat wanneer een raket wordt gelanceerd tijdens de schemering, dus kort voor zonsopgang of kort na zonsondergang. Tijdens deze periode is het op de grond al donker of bijna donker, maar in de hogere atmosfeer (waar de raket zich snel na lancering bevindt) schijnt de zon nog wel. De uitlaatgassen en condenssporen van de raket reflecteren dan het zonlicht tegen een donkere hemel, wat leidt tot spectaculaire lichtverschijnselen.
Het fenomeen is gekend als helder verlichte pluimen van rook of condensatie, vaak met iriserende kleuren. Vaak wordt dit ook het 'jellyfish effect' genoemd aangezien de verlichte pluim soms de vorm van een kwal aanneemt. Dikwijls hebben deze spiraalvormige of veervormige structuren in de lucht, afhankelijk van de raketfase en wind in de atmosfeer. Op grotere hoogte kan de uitlaatpluim zich door de lagere luchtdruk uitbreiden tot een grote, diffuse wolk. De raket zelf is misschien te klein om duidelijk te zien vanaf de grond, maar de pluim wordt zichtbaar als hij zich uitspreidt en het ronde “lichaam” van de kwal vormt. Op deze hoogten bevinden de raket en zijn uitdijende uitlaatgassen zich nog steeds in direct zonlicht, ook al bevinden de waarnemers op de grond zich in schemering of duisternis. Het zonlicht verlicht de pluim en creëert een gloeiend effect dat wit kan lijken of kleurrijke tinten kan aannemen als het zonlicht door de gassen breekt. Het twilight-effect is vaak ook zichtbaar vanaf zeer grote afstanden, soms wel van honderden kilometers ver. Door zijn opvallende en heldere vormen aan de ochtend- of avondhemel leidt dit vaak ook tot heel wat UFO-meldingen aangezien heel wat mensen niet weten wat ze juist zien.
Als een raket door de atmosfeer opstijgt, produceren zijn motoren een uitlaatpluim die bestaat uit hete gassen die snel uitzetten als ze de straalpijp verlaten. Het effect treedt op wanneer de pluim de bovenste atmosfeer bereikt, waar de luchtdruk veel lager is, waardoor de uitlaatgassen enorm uitzetten. Wanneer een raket overdag wordt gelanceerd, zijn de uitlaatgassen moeilijker te zien tegen een lichte, zeer heldere lucht. Als het volledig donker is, is er geen zonlicht meer om de sporen te verlichten. Maar tijdens zonsondergang of zonsopkomst krijgt de pluim zijlicht van de zon, wat het effect magisch en vaak mysterieus maakt. Veel SpaceX-raketten die in Californië of Florida worden gelanceerd in de vroege avond veroorzaken dit fenomeen. Het fenomeen is uiteraard vooral te zien in landen waar raketten worden gelanceerd zoals de Verenigde Staten of Rusland maar af en toe is het twilight-fenomeen ook te zien in Europa.
