Sterrenbeelden aan de sterrenhemel.
Foto: Babak Tafresh

Een sterrenbeeld is een verzameling sterren die ogenschijnlijk een figuur vormen wanneer we deze sterren met denkbeeldige lijnen verbinden. Vanop aarde lijken deze sterren die een sterrenbeeld vormen dicht bij elkaar te staan maar in het heelal bevinden deze sterren zich vele licthjaren van elkaar. Sterrenbeelden hebben een rijke geschiedenis en hebben veelal namen gekregen die afkomstig zijn uit de Griekse of Romeinse mythologie of van dieren. de huidige indeling van de sterrenbeelden is voornamelijk gebaseerd op de sterrenatlas die in 1603 werd uitgegeven door de Duitse sterrenkundige Johannes Bayer. In dit artikel bespreken we het bekende sterrenbeeld Kreeft (Cancer).

Mythologie

De Kreeft wordt in het Latijn Cancer genoemd en betekent  “krab” of “kreeft” die kan geassocieerd worden met de krab die een belangrijke rol speelde tijdens één van de legendarische verhalen van Hercules. Toen de Griekse held Hercules in het moeras van Lerna een zwaar gevecht leverde met de veelkoppige en verschrikkelijke waterslang Hydra dook plots uit het moeras een krab op die Hercules beet in de voet en gestuud werd door Hera. Hercules was zo geërgerd door het dier dat het dit meteen doodde maar Hera, die de vrouw van de oppergod Zeus was, verhief dit kleine dier tot sterrenbeeld om Hercules te pesten. Meteen na het doodden van de krab kon Hercules het onsterfelijke hoofd van Hydra afhakken waarna het verschrikkelijke monster stierf.

Waar en wanneer vind ik de Kreeft aan de sterrenhemel?

De Kreeft is het vierde sterrenbeeld uit de bekende Dierenriem en is ook één van de minst opvallende constellaties uit deze groep vanwege zijn zwakke sterren. Dit zwakke sterrenbeeld kan terug gevonden worden tussen de sterrenbeelden Tweelingen (Gemini) en Leeuw (Leo). Om het sterrenbeeld Kreeft makkelijk te lokaliseren, moet men kijken tussen de sterren Castor en Pollux (Tweelingen) en Procyon (Kleine Hond) en Regulus (Leeuw). In dit sterrenbeeld loopt ook de ecliptica en de zon staat in het sterrenbeeld Kreeft tussen 20 juli en 10 augustus.

Cancer

Aangrenzende sterrenbeelden

  • Lynx
  • Tweelingen (Gemini)
  • Kleinde Hond (Canis Minor)
  • Waterslang (Hydra)
  • Leeuw (Leo)
  • Kleine Leeuw (Leo Minor)

Wat zijn de belangrijkste sterren?

De helderste ster uit dit sterrenbeeld is de oranje ster Bèta die magnitude 3,5 heeft en zich op een afstand van 190 lichtjaar van ons bevindt. Alfa is een witte ster die ook de naam Acubens (“de schaar”) of Sartan heeft en slechts een helderheid heeft van 4,3. De tweede helderste ster uit dit sterrenbeeld is Delta (magnitude 3,9) die vaak ook de naam Asellus Australis (“het zuidelijke ezeltje”) heeft. De meest interessante ster uit deze constellatie is Zèta die eigenlijk een meervoudig systeem is en zelfs met een kleinere telescoop zijn al mooi twee sterren te onderscheiden met magnitudes 5 en 6,2. beide sterren draaien om de 1.150 jaar om hun onderlinge zwaartepunt en wie een grote en krachtige telescoop heeft kan zien dat de helderste ster ook weer bestaat uit twee sterren componenten die er 60 jaar over doen om één maal rond elkaar te draaien.

Welke andere objecten zijn er te vinden in de Kreeft?

Het sterrenbeeld Kreeft biedt weinig boeiends voor deep-sky fanaten maar toch bevindt zich in dit gebied één van de helderste open sterrenhopen die zelfs al met het blote oog kan worden waargenomen indien de omstandigheden goed zijn. Dit object, Messier 44, kreeg de naam 'Praesepe' wat zoveel betekent als 'de kribbe' of 'de voerbak'. Door zijn helderheid (3,7 magnitude) was deze open sterrenhoop al gekend in de oudheid en werd dit object vaak gebruikt bij het voorspellen van het weer. In totaal bestaat deze groep uit meer dan 300 sterren waarvan 100 helderder zijn dan onze eigen zon en Messier 44 bevindt zich op een afstand tussen de 520 en 610 lichtjaar van ons. Messier 44 kent minstens vijf rode reuzen en dit deep-sky obect is zichtbaar van februari tot mei. Net als Messier 44 is Messier 67 nog een open sterrenhoop die zich in het sterrenbeeld Kreeft bevindt maar door zijn zwakke sterren is deze enkel waar te nemen met een goede verrekijker of telescoop. Messier 67 staat ongeveer 2 700 lichtjaar van ons verwijdert en heeft een diameter van de helft van de maanschijf.

De prachtige open sterrenhoop Messier 44 in het sterrenbeeld Kreeft - Foto: Giuseppe Donatiello

Kris Christiaens

K. Christiaens

Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.
Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur.

Dit gebeurde vandaag in 1802

Het gebeurde toen

De Duitse astronoom Heinrich Wilhelm Matthias Olbers ontdekt de planetoïde 2 Pallas. Dit was de tweede planetoïde die ooit werd ontdekt. De planetoïde 2 Pallas beweegt zich in een baan om de Zon op een afstand van ongeveer 416 miljoen kilometer en is ongeveer 550 kilometer groot. Deze ruimterots werd genoemd naar Pallas uit de Griekse mythologie, de dochter van Zeus en beschermgodin van de stad Athene. Foto: NASA

Ontdek meer gebeurtenissen

Redacteurs gezocht

Ben je een amateur astronoom met een sterke pen? De Spacepage redactie is steeds op zoek naar enthousiaste mensen die artikelen of nieuws schrijven voor op de website. Geen verplichtingen, je schrijft wanneer jij daarvoor tijd vind. Lijkt het je iets? laat het ons dan snel weten!

Wordt medewerker

Steun Spacepage

Deze website wordt aan onze bezoekers blijvend gratis aangeboden maar om de hoge kosten om de site online te houden te drukken moeten we wel het nodige budget kunnen verzamelen. Ook jij kunt uw bijdrage leveren door ons te ondersteunen met uw donatie zodat we u blijvend kunnen voorzien van het laatste nieuws en artikelen boordevol informatie.

23%

Sociale netwerken