Messier 1
Foto: Dean Jacobsen

Messier 1, ook gekend als de 'Krabnevel', is een restant van een ster die explodeerde als een supernova in het jaar 1054. De supernova was 23 dagen lang overdag zichtbaar en viermaal helderder dan de planeet Venus. Men kon de supernova met het blote oog waarnemen aan de nachtelijke hemel gedurende ongeveer twee jaar voordat hij minder helder werd. Wat we vandaag zien van dit object is het gasachtige materiaal uitgestoten door de ontplofte ster. Dit materiaal verplaatst zich van het centrum weg met een snelheid van 1 800 km/sec over een grootte van ongeveer 10 lichtjaar. In de kern van de supernova bevindt zich een neutronenster of pulsar, die dertig maal per seconde om zijn as draait. Deze neutronenster heeft een schijnbare helderheid van magnitude 15,5. De Krabnevel bevindt zich op een afstand van 6 500 lichtjaar van de aarde in het sterrenbeeld Stier (Taurus). .

Geschiedenis

Toen Messier 1 ontstond, als gevolg van de supernova, werd deze voor het eerst waargenomen door Chinese astronomen. De astronoom Charles Messier ontdekte de Krabnevel in 1758 wanneer hij zocht naar Halley's komeet. Hij beschreef dit deep-sky object als "een nevel boven de zuidelijke hoorn van de Stier, die geen enkele ster bevat". De Krabnevel is tevens de enige supernovaerestant in de bekende Messiercatalogus. De astronoom D’Arrest beschrijft Messier 1 als een mooie, zwakke, onopgeloste nevel. Op 25 maart 1765 bepaalt hij de grootte van de nevel, namelijk 5.5 x 3.5’. J. Bode zag deze nevel op 8 november 1774 als een nevelvlek zonder sterren. John Herschel dacht dan weer dat hij te maken had met een moeilijk oplosbare sterrenhoop. De Engelse astronoom Lord Rosse (1800-1867) heeft aan dit object de naam 'Krabnevel' gegeven vanwege zijn vorm. Hij heeft het wel over een sterrenhoop, ondanks dat hij overal eigenaardige filamenten ziet. Op 15 december 1852 observeert de astronoom W. Lassell Messier 1 met zijn 60 cm kijker. Bij een vergroting van 565x ziet hij overal nevelfilamenten en zwakke sterren. De bekende astronoom Flammarion observeerde Messier 1 in 1917 en was het niet eens met de naam Krabnevel. De nevel lijkt veel meer op een tong of vlam dan op een krab.

Waarnemen

Men kan Messier 1, ook gekend als NGC 1952, 67 boogminuten ten noordwesten van de ster ζ Tauri terugvinden. Wanneer de hemel donker genoeg is, is de Krabnevel met een grote verrekijker (7×50 of 10×50) of kleine telescoop net te zien als een vaag vlekje. De schijnbare afmetingen van het object zijn 6' x 4'. Met een kleine telescoop of een goede binoculair is er niet veel meer dan een diffuse gloed te zien. Ook grotere kijkers, tot 20 cm, tonen niet veel meer structuur, hoogstens een korrelig uiterlijk. Pas met een 30 of 40 cm telescoop zijn de draadstructuren zichtbaar zoals men die op de foto's kan zien. De beste periode om de Krabnevel waar te nemen, is tussen de maanden september en maart wanneer het Stier (Taurus) hoog genoeg aan de nachtelijke hemel staat.

Gegevens Messier 1

Sterrenbeeld: Stier (Taurus)
Andere benaming: Krabnevel
NGC: NGC 1952
Rechte klimming: 05u34m31,9s
Declinatie: +22° 00' 52,1"
Helderheid: 8,4
Afstand: 6 500 lichtjaar
Schijnbare afmeting: 6 x 4 boogminuten
Roodverschuiving: /

Taurus
Foto: Sky & Telescope


Messier 1 - Foto: NASA/ESA