UFO's feit of fictie

Het Kenneth Arnold UFO-incident, dat plaatsvond in juni 1947, wordt algemeen beschouwd als het startpunt van het moderne UFO-fenomeen. Hoewel er vóór die tijd al meldingen bestonden van onverklaarde verschijnselen aan de hemel, was dit de eerste waarneming die wereldwijd publieke aandacht kreeg, leidde tot massale media-aandacht en uiteindelijk tot officieel overheids­onderzoek. Het incident speelde zich af in een periode van grote technologische en geopolitieke veranderingen, kort na de Tweede Wereldoorlog en aan het begin van de Koude Oorlog. In deze context kreeg de waarneming van Kenneth Arnold een betekenis die veel verder ging dan het persoonlijke relaas van één piloot. Het werd een cultureel en historisch kantelpunt.

Het jaar 1947 neemt een bijzondere plaats in binnen de geschiedenis van UFO-waarnemingen. In de Verenigde Staten en daarbuiten werd dit jaar gekenmerkt door een plotselinge toename van meldingen van onbekende objecten aan de hemel, kort nadat piloot Kenneth Arnold in juni 1947 zijn beroemde observatie boven de Cascade Mountains had gedaan. In deze context vond ook het zogenoemde Rhodes UFO-incident plaats, genoemd naar de waarnemer, ingenieur en amateurastronoom William A. Rhodes.

Het Roswellincident van 1947 neemt een unieke plaats in binnen de geschiedenis van de lucht- en ruimtevaart en de zoektocht naar buitenaards leven. Geen enkel ander voorval rond een vermeend ongeïdentificeerd vliegend object heeft zo’n langdurige invloed gehad op zowel wetenschappelijke nieuwsgierigheid als publieke verbeelding. Voor ruimtevaartfanaten is Roswell bijzonder relevant omdat het zich afspeelde op het snijvlak van militaire luchtvaart, experimentele technologie en de beginnende fascinatie voor ruimte en buitenaards leven.

Op 9 december 1965 werd door duizenden inwoners boven zes staten van de Verenigde Staten een gigantische vuurbal opgemerkt en kwamen verscheidene metalen brokstukken neer boven Michigan en het noorden van de staat Ohio. Volgens de eerste geruchten zou het gegaan hebben om een meteoor maar inwoners van het kleine stadje Kecksburg, dat gelegen is op ongeveer 45 kilometer van Pennsylvania, beweerden dat een object zou neergekomen zijn in een dichtbij gelegen bos.

Het Rendlesham Forest-incident wordt vaak aangeduid als het “Britse Roswell” en geldt als een van de meest intrigerende en best gedocumenteerde UFO-waarnemingen in Europa. De gebeurtenissen vonden plaats in december 1980 nabij twee Amerikaanse luchtmachtbases in Suffolk, Engeland: RAF Woodbridge en RAF Bentwaters. Beide bases stonden destijds onder Amerikaans bevel en speelden een strategische rol binnen de NAVO tijdens de Koude Oorlog. Wat het incident uitzonderlijk maakt, is niet alleen de duur en herhaling van de waarnemingen, maar vooral het feit dat ze werden gemeld door getraind militair personeel, waaronder officieren, luchtmachtpolitie en radaroperators.

In de jaren '80 heerste in België een ware ufo-gekte. Verschillende mensen hadden 'iets merkwaardig' aan de hemel gezien. Soms ging het om een soort driehoek met felle schijnwerpers, anderen zagen dan weer geheimzinnige stippen. Aan Wim Trachet, voorzitter van Skepp (studiekring voor kritische evaluatie van de pseudowetenschappen en het paranormale), werd gevraagd hoe sceptici tegen het ufo-fenomeen aankijken.

Op 16 mei 1953, keerde Herman C., fotograaf van beroep, terug uit Charleroi. Omstreeks 17u30, nauwelijks zeven km van de stad verwijderd, stopte hij om een kudde schapen te fotograferen. Plots hoorde Herman een hels lawaai, gevolgd door enkele droge knallen. Toen hij zich omdraaide zag hij in het noordwesten een groot blinkend voorwerp, omgeven door een witachtige stralenkrans. Het steeg op, liet witte schilfertjes vallen en werd gevold door een blauw en witte rookslinger.

Om de 27 dagen komt over Assebroek bij Brugge een geheimzinnig vliegend tuig voorbij, zegt amateur- astronoom Werner B. die daarbij de steun krijgt van zijn echtgenote en van een aantal andere sterrenkijkers, onder wie niet het minst Dirk D. Om een internationaal aanvaardbare term te gebruiken: het zijn ufo’s (Unidentified Flying Objects), in het beschaafd Nederlands een niet geïdentificeerd vliegend voorwerp, die vliegende tuigen die van tijd tot tijd in het nieuws op duiken om dan weer een hele tijd bij wijze van spreken onder water te blijven. Gewoonlijk duiken ze in onze kranten op als er iets eigenaardig is voorgevallen in Brazilië of aan de Zuidpool, daar kan je het moeilijker controleren nietwaar en het is een grote zeldzaamheid om ook eens ufo’s bij de achterdeur te hebben, te Brugge nog wel. Je moet al aardig overtuigd zijn voor je luidop gaat vertellen dat je ze ziet vliegen, de ufo’s. Je riskeert “voor niet helemaal vol” verklaard te worden.

Te Schoonaarde-Dendermonde hing in 1979 niet alleen sneeuw in de lucht. Johan V. B. (op dat moment 10 jaar) zag iets anders. Iets heel vreemd: een grote vliegende schotel met aan de bovenzijde twee kleine koepels en onderaan een trapje. Daarnaast was hij ook getuige van nog iets veel vreemder: twee gestreepte mannen van ijzer, die (net in de lijst van Johans slaapkamerraam) het trapje opklommen om in te stappen en met hun tuig van glanzend wit metaal in de grijze ochtendnevel te verdwijnen, richting Wetteren. Het was maandag 1 januari 1979, tussen 8 en 9 uur.

Op een zaterdag in 1982 hebben in de buurt van de luchtmachtbasis van Bierset verscheidene personen een 'ufo' menen waar te nemen. Het betrof naar verluidt een helgroene lichtbundel. Een bediende van de civiele basis zag het verschijnsel gedurende zo’n twintig seconden. Hij verwittigde zijn collega’s evenals een douanebeambte op de basis. Ook zij stellen de groene lichtbundel gezien te hebben.